Blockchain Türkçeye blok zinciri olarak çevrilebilir. Kabaca bakıldığında şifrelenmiş şekilde veri yönetimi sağlayan dağınık yapıda bir veritabanı sistemidir.
Blockchain Teknolojisi Ne İşe Yarar ?
Blockchain teknolojisi, daha önce karşılaştığınız diğer sistemlerden pek farklı değildir. Blockchain ile pek çok insan bilgi kayıtlarına girdi yazabilir ve kullanıcılar bahsettiğimiz bilgi kayıtlarının ne yönde değiştirildiğini veya güncellendiğini görebilir. Buna örnek olarak Wikipedia sitesini gösterebiliriz. Yazılanlar tek bir kişinin ürünü değildir. Yani bilgi tek bir kişinin tekelinde değildir.
Ancak Wikipedia ile olan bu benzerlikler kabaca bir bakışta görünenlerdir. İşin derinine indiğimiz zaman, blockchain teknolojisini eşsiz kılan özellikler daha belirgin hale geliyor. İkisi de dağıtılmış ağlar üzerinden çalışırken Wikipedia, World Wide Web (WWW) protokolü üstüne kurulmuştur, istemci sunucu mimarisi kullanır.
Eğer yetkisi varsa, bir kullanıcı, merkezi sunucuda bulunan Wikipedia yazılarını değiştirebilir ve ne zaman bir kullanıcı Wikipedia sayfasına erişirse, asıl kopyanın güncellenmiş haline ulaşır. Veritabanının kontrolü Wikipedia yöneticilerinde kalır, böylece erişim ve yetkiler merkezi otorite tarafından muhafaza edilir.
Wikipedia’nın dijital bel kemiği günümüzde hükümetlerin, bankaların, sigorta şirketlerinin kullandığı yüksek korumalı ve merkezli veritabanlarına benzer. Merkezli veritabanlarının kontrolü, güncellemelerin, erişimin ve siber tehditlere karşı korunma yönetimi dahil olmak üzere site sahiplerindedir.
Wikipedia’nın asıl kopyası bir sunucu üzerinde düzenlenir ve tüm kullanıcılar yeni halini görür. Blockchain kullanımında ağ üzerindeki her -tabiri caizse- düğüm, aynı sonuca ulaştırır. Hepsi kayıtlı bilgiyi birbirlerinden bağımsız olarak günceller ve en popüler kayıt bir nevi resmi kayıt haline gelir. İşlemler yayınlanır ve her düğüm kendi güncelleşmiş versiyonunu yaratır.
Blockchain ve Güvenlik
Tüm faydalarına rağmen, blockchain teknolojisi yeni bir şey değildir. Yeniden ziyade, daha önceden kullanışlılıkları kanıtlanmış birkaç teknolojinin kombine edilip uygulanmış hali diyebiliriz. Bitcoin‘in yaratıcısı Satoshi Nakamoto‘nun fikrini bu kadar kullanışlı yapan şey özellikle 3 teknolojinin birleşimiydi:
- İnternet
- Özel anahtarlı kriptografi
- Teşvikleri yöneten protokol
Bunların birleşimiyle ortaya çıkan sonuç: Güvenilir bir 3. kişiye ihtiyaç duyulmadan yapılabilen dijital para işlemleridir. Dijital ilişkileri güvence altına alan şey, blockchain teknolojisinin basit ama kuvvetli ağ yapısına dayanıyor olmasıdır.
Dijital Güveni Tanımlamak
Güven kavramı farklı taraflar arasındaki riskli bir karardır. Dijital ortamlarda birine güvenip güvenemeyeceğinize karar verme aşamasında iş genelde karşınızdakinin kimliğini ve yetkisini öğrenmede biter.
Yani karşımızdakinin cevaplamasını istediğimiz şeyler aslında ”Gerçekten söylediğin kişi misin?” ve ”Yapmaya çalıştığın şeyi yapıyor olmalı mısın?” sorularıdır.
Blockchain teknolojisindeyse, özel anahtarlı kriptografi size sahiplik sunuyor. Böylece kimlik doğrulama gereksinimlerini halletmiş oluyorsunuz. Yani karşınızdakine, kendinizi tanıtmanız için vermeniz gerekenden fazla bilgi vermek durumunda kalmıyorsunuz. Bu yolla muhtemel bir hacker saldırısından da kurtuluyorsunuz.
Kimlik doğrulamak yeterli değildir. Yetki, yeterli paraya sahip olmak, doğru para türüyle işlem yapmak gibi şeyler dağıtılmış, eşler arası ağa ihtiyaç duyar. Dağıtılmış bir ağ, merkezli bir yozlaşma veya hata meydana gelme riskini azaltır.
Bu dağıtılmış ağ aynı zamanda işlem ağının kayıtların saklanması ve güvenliği için kullanılmalıdır. Bir para işlemine yetki vermek, tüm ağın uymak için tasarlandığı kuralları yerine getirmesi sonucunda gerçekleşir.
Bu şekilde yapılan kimlik doğrulamalar ve yetkilendirmeler dijital para işlemleri yaparken karşınızdaki kişiye güven duyma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Günümüzde dünyanın dört bir yanındaki endüstrilerin girişimcileri bu gelişmenin etkilerini fark etmişlerdir. Hayal edilmemiş, yeni ve güçlü dijital ilişkiler artık bu sayede mümkün hale gelmiştir. Blockchain teknolojisi sıklıkla internet üzerinden para işlemlerinin belkemiğiolarak tanımlanır.
Hatta, kriptografik anahtarların ve ortak defterlerin kullanıcıları güvenli ve resmi dijital ilişkiler kurmaya teşvik edebileceği fikri epey ilgi görmektedir. Hükümetlerden bilgi işlem şirketlerine, bankalara kadar türlü çevreler bu para işlem sistemini edinmek için can atmaktadır.
Dijital işlemler için çok önemli olan kimlik doğrulama ve yetkilendirme, blockchain teknolojisinin yapılandırmasıyla oluşmuştur.
Bu fikir, güvenilir bir kayıt sistemine ihtiyaç duyulan her yerde kullanılabilir.