İran’ın banka hesaplarını dondurma planı, merkezi olmayan para birimlerinin nakit ve CBDC’lerle birlikte var olma ihtiyacını güçlendiriyor.
İran parlamentosunun bir üyesi yerel basına konuştu. Hükümetin toplum içinde başörtüsü takmayan kadınlara yeni cezalar vermeyi planladığını duyurdu. Eğer iki uyarıya da uymayı redderlerse muhtemelen banka hesaplarının dondurulacağını söyledi. İslami Danışma Meclisi Komisyonu üyesi Hossein Celali, 6 Aralık’ta İran medyasına konuya dair demeç verdi. Örtülü kişileri yasaya uymaya davet etti. Ayrıca bir “uyarı aşamasına” girmeden önce başörtüsü takmaya çağıran bir SMS gönderileceğini söyledi.
“Üçüncü aşamada, başı açık kişinin banka hesabı dondurulabilir.”
Bu arada geçmişte de hükümetler tarafından alınan benzer önlemler olmuştu. Ancak bu kısıt ile protestocuların ve muhaliflerin finansal araçlara erişmeye devam etmek için kripto para birimlerine yöneldiğini görüldü. Celali, “uyarı aşamasının” ne anlama geldiğini ayrıntılı olarak açıklamadı. Yasaya uyumu zorlayan “ahlak polisi” olmaması gerektiğini öne sürdü. Ayrıca diğer önemli kişiler, suçluları tespit etmek için kameraların yapay zeka ile kullanılabileceğini kaydetti.
Mahsa Amini adlı İranlı bir kadın başörtüsü takmadığı için ahlak polisi tarafından tutuklanıp Tahran’daki bir hastanede şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. Amini’nin 17 Eylül’deki ölümünden bu yana İran’da devam eden protestolar yaşanıyor. Artık pek çok kadın, hükümeti zorunlu başörtüsü gerekliliklerinden geri adım atmaya zorlamak için harekete geçti. Şimdi baskı altındaki kadınlar başörtülerini ateşe veriyor veya takmayı reddediyor.
Kripto Devletler Karşısında Benzersiz Bir Alternatif
Protestocuların banka hesaplarını dondurma tehdidi, özellikle bu yılın başlarında Kanada’da ülkenin Başbakanı Justin Trudeau’nun 15 Şubat’ta Acil Durumlar Yasası’na başvurarak düzenleyicilerin “Özgürlük Konvoyu” protestolarına katılan üyelerin banka hesaplarını dondurmasına olanak tanıyan olaylarla paralellik gösteriyor. Konvoy protestocuları, bağış platformu GoFundMe’nin kampanyayı bitirmesiyle kriptoya yöneldi.
9 Ağustos’tan beri İran uluslararası ticaret anlaşmalarında kripto para kullanmakta. Kripto riyali adı verilen kendi Merkez Bankası Dijital Para Birimi’ni (CBDC) geliştiriyor. İranlı yetkililerin banka hesaplarını dondurma tehdidi, CBDC’lerin ve nakitsiz ekonomilere geçişin risklerini bir kez daha vurguluyor. Nijerya, halkı popüler olmayan CBDC’sini kullanmaya zorlamak amacıyla 6 Aralık’ta bir yasak getirdi. Buna göre ATM’den günde 45 dolardan fazla para çekmek yasak hale geldi. Merkezi olmayan kripto para birimlerinin işlemleri, devlet tarafından sansürlenemez. Bu özelliğiyle de nakit paraya benzer.
CBDC eleştirmeni ve popüler YouTube kanalının sunucusu Wall Street Silver, CBDC devlet ilişkisine dair konuştu. 6 Aralık’ta attığı bir tweet’te hükümetlerin paranız üzerinde mutlak güce sahip olmasının korkutucu bir fikir olduğunu belirtti.